Maak ze gek
2 februari 2017Gastblog – Geef je bedrijf een duidelijke onderscheidende huisstijl
16 februari 2017Bij een inspirerende tekst hoort natuurlijk ook een goede afbeelding. Toch zit er bij het zoeken naar beeldmateriaal vaak een addertje onder het gras. Aan veel afbeeldingen zijn rechten verbonden, waardoor je ze niet zomaar kunt gebruiken. Hoe zit het met de rechten op online beeldmateriaal? En wat kost het om op een eerlijke manier beeldmateriaal in te zetten?
Rechtenvrij en gratis zijn geen synoniemen
Rechtenvrij en gratis zijn begrippen die nogal eens als synoniemen van elkaar worden gebruikt. Toch gaat het om twee verschillende dingen. Het is verstandig en veilig om aan te nemen dat de rechten van een foto in principe bij de maker van de beelden liggen. Geef die fotograaf dus sowieso altijd de credits door zijn of haar naam als auteursrechthouder bij de foto te noemen.
Staan er termen als copyright of all rights reserved bij een foto, dan wil de fotograaf vrijwel zeker geld zien. Informeer dus altijd naar de precieze gebruiksvoorwaarden.
Wel of geen stockfoto’s gebruiken?
Veel professionele media en website-eigenaren maken bij het vergaren van beeldmateriaal gebruik van stockbureaus als Getty Images, Shutterstock of Dreamstime. Afhankelijk van
- het plaatsingsformaat en
- de aard van het medium
betaal je bij deze bureaus een paar tot enkele honderden euro’s voor het gebruik van een foto.
Het voordeel is dat de foto’s op deze sites technisch van een hoge kwaliteit zijn. Anderzijds zijn stockfoto’s vaak net iets te gelikt, overduidelijk bewerkt en weinig origineel.
Gratis fotosites
Naast de bovengenoemde stockbureaus, zijn er ook fotosites die gratis beeldmateriaal aanbieden.
Freeimages.com (een onderdeel van Getty), Death to the Stockphoto en de websites vermeld in het artikel ‘Gratis stockfoto’s downloaden’, zijn voorbeelden die het bekijken zeker waard zijn.
Ook het eerder genoemde Dreamstime heeft een sectie met gratis afbeeldingen. Hoewel de keus hier een stuk beperkter is dan op het betaalde gedeelte, zet deze site de gratis resultaten wel gelijk bovenaan als je de zoekoptie free images aan hebt staan. Wel zo overzichtelijk.
Wikimedia Commons
Ook de digitale encyclopedie Wikipedia is een schier onuitputtelijke bron van beeldmateriaal dat je zonder kosten kunt hergebruiken. Via Wikimedia Commons, dat door een eigen webinterface wordt ontsloten, kun je afbeeldingen zoeken op
- onderwerp
- datum
- fotograaf
- locatie
- licentietype
Wikipedia hanteert diverse licentietypes. Bij elke foto staat het soort licentie aangegeven en kun je duidelijk zien wat de voorwaarden zijn voor het gebruiken van de foto.
De meeste foto’s op Wikipedia zijn kosteloos te gebruiken als je de licentie en credits vermeldt.
Publiek domein
Veel oude afbeeldingen of foto’s die zijn gemaakt door overheidsorganisaties (bijvoorbeeld van Amerikaanse federale regeringsinstanties) bevinden zich in het publieke domein. Dit betekent dat ze rechten- en kostenvrij gebruikt kunnen worden. Op Wikipedia zijn volop foto’s te vinden die zich in het publieke domein bevinden. Ook The Commons (een dienst van Flickr) en New Old Stock zijn goede bronnen voor ‘gouwe ouwen’.
Pas op met Google Afbeeldingen
Hoewel Google Afbeeldingen (Google Images) een aantal mooie functies heeft om gericht te zoeken, moet je met deze dienst wel heel goed op je tellen passen. Google is namelijk niet erg betrouwbaar als het aankomt op het weergeven van licenties.
Mocht je er toch voor kiezen om Google Images te gebruiken (wat meestal niet aan te bevelen is), check dan te allen tijde de oorspronkelijke pagina om de gebruiksvoorwaarden van de foto na te lezen. Het oneigenlijk gebruiken van een foto kan namelijk leiden tot een fikse financiële kater. Zeker Getty heeft er een handje van om torenhoge (honderden tot soms wel duizenden euro’s) rekeningen te sturen bij het onrechtmatig gebruiken van foto’s.
4 Comments
Hoi Els, wat goed dat je over dit onderwerp een blog hebt geschreven, want veel mensen zijn niet op de hoogte van wat je nou wel en niet mag gebruiken als het om foto’s gaat. Doordat alles op het internet staat denkt men veelal dat kan en mag ik dus ook gebruiken voor mijn website of andere uitingen.
Als fotograaf zou ik graag de vraag willen stellen “Waarom gebruik maken van iemand anders zijn foto’s?” Wellicht goed om over na de te denken en jezelf af te vragen wat wil ik de buitenwereld laten zien, wie zijn wij of ben ik en wat is mijn identiteit of die van mijn onderneming.
Hoi Jacqueline, wat een goede aanvulling! Eigen foto’s geven inderdaad een veel persoonlijker tint(je) aan website en content. Ik voel een nieuw blog aankomen.
Hoi Els,
Leuke blog! Ik zou echter nog wat verder in willen gaan op auteursrecht en dan met name met betrekking tot foto’s die op het WWW rond zwerven. Men denkt namelijk dat wanneer een foto online staat dat de foto gewoon te gebruiken is voor website en andere uitingen, want het is toch gewoon openbaar?! Nee dus! In sommige gevallen wordt zelfs een watermerk schaamteloos weggeshopt en is het lastig achterhalen wie de rechthebbende is. De vraag die je je zelf moet stellen is heb ik akkoord van de fotograaf, dan kan ik het gebruiken. Geen akkoord dan ook niet gebruiken! Charlotte Meindersma (Jurist en Fotograaf) blogt over dit soort vraagstukken, https://www.charlotteslaw.nl/2016/10/auteursrecht-op-foto/.
Een andere vraag die jezelf moet stellen wanneer je foto’s van een ander gebruikt is, zijn deze foto’s wel afgestemd op mijn bedrijf/product. Dit werd ook al door de reageerder boven mij aangetipt. Wat straal je uit, hoe geloofwaardig is die stockfoto met tandpasta smile. Wil je graag persoonlijk overkomen gebruik dan geen stockfotografie maar ga in gesprek met een fotograaf om je wensen te bespreken en laat je echte gezicht zien.
Hoi Paula, dank je wel voor je aanvulling en watermerk ‘wegshoppen’? Gebeurt dat echt? Dan ben je als gebruiker toch echt willens en wetens de boel aan het bedonderen.